Cách giải rượu bia nhanh chóng, giúp tỉnh táo vào dịp lễ

Tổ chức Y tế thế giới ước tính có khoảng 3 triệu người trên toàn cầu chết mỗi năm do rượu bia gây ra, chiếm khoảng 5,3% các trường hợp tử vong hằng năm. Uống rượu là nguyên nhân gây ra hơn 200 bệnh tật, chấn thương và các vấn đề sức khỏe khác như rối loạn tâm thần, nghiện rượu và các bệnh như xơ gan, ung thư và tim mạch. Dưới đây là cách giải rượu nhanh chóng có thể giúp bạn tỉnh táo vào dịp lễ nếu có uống rượu bia.

Say rượu là gì?

Say rượu là trạng thái khi cơ thể hấp thụ một lượng rượu đủ lớn làm cho nồng độ cồn trong máu tăng, ảnh hưởng đến sức khỏe. Khi uống nhiều rượu, các chức năng của cơ thể và não bộ sẽ chậm lại đáng kể, dẫn đến các tình trạng:

• Khả năng phán đoán kém
• Cơ thể thiếu sự phối hợp
• Nhịp thở chậm lại
• Các vấn đề về thị lực
• Buồn ngủ
• Mất thăng bằng
• Say rượu có thể gây co giật, mất nước, chấn thương, nôn mửa, hôn mê, thậm chí tử vong.

Cách nhận biết say rượu

Rượu ảnh hưởng mỗi người theo từng cách khác nhau. Tùy cơ địa và thể trạng của mỗi người mà việc uống bao nhiêu rượu sẽ nhanh hay chậm say xỉn. Người say rượu có những biểu hiện khác nhau:

• Hơi thở có mùi rượu
• Da đỏ ửng
• Dễ cáu gắt
• Mất tập trung
• Đau đầu
• Chóng mặt
• Mệt mỏi
• Buồn ngủ
• Dễ lo lắng, xúc động
• Buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy
• Nhức mỏi cơ bắp toàn thân
• Đau bụng
• Rối loạn tiêu hóa
• Tuyến nước bọt hoạt động mạnh
• Nhịp tim nhanh hơn
• Sợ tiếng ồn, ánh sáng
• Run rẩy

Các biểu hiện của di chứng say rượu sẽ tự biến mất. Tuy nhiên, những người xung quanh cần đưa người say rượu đến cơ sở y tế gần nhất nếu xuất hiện các biểu hiện nghiêm trọng như:

• Nhịp thở không đều
• Thở chậm, ít hơn 8 lần mỗi phút
• Rối loạn nhịp tim
• Hạ thân nhiệt
• Lơ mơ
• Co giật, động kinh
• Da nhợt nhạt hoặc tái xanh
• Nôn mửa nhiều lần
• Hôn mê

Nếu uống quá nhiều rượu, nồng độ cồn trong máu cao có thể gây hôn mê, hạ thân nhiệt, lú lẫn, suy hô hấp và cần được cấp cứu. Trường hợp nồng độ cồn trong máu từ 4-5 g/l có thể dẫn đến tử vong. Ngoài ra, khi say rượu, cơ thể bị mất nước thông qua nôn mửa, đổ mồ hôi,… khiến cơ thể mất nước trầm trọng, nguy hiểm tính mạng.

Cách giải rượu bia nhanh hiệu quả

Dưới đây là vài cách giải rượu bia nhanh hiệu quả cho người say ở mức độ nhẹ.

Các loại nước uống giải rượu

1. Các loại nước ép

Uống rượu có thể làm giảm lượng đường trong máu. Vì vậy, não bộ không đủ “nhiên liệu” để hoạt động nên xuất hiện tình trạng mệt mỏi và đau đầu. Bổ sung carbohydrate là một trong những cách để giải rượu hiệu quả nhưng ít người biết. Sau khi uống rượu, bạn có thể uống thêm một ít nước ép hoa quả tươi để hạn chế cảm giác khó chịu. Nước ép hoa quả tươi cung cấp thêm nước và carbohydrate, những chất vô cùng cần thiết cho quá trình giải rượu.

2. Nước lọc

Một trong những biện pháp giải rượu bia tại nhà dễ dàng nhất chính là uống nhiều nước. Uống nước giúp phục hồi lượng chất lỏng cần thiết và có thể giúp máu và hệ tuần hoàn vận chuyển chất dinh dưỡng và oxy đến các mô, đồng thời loại bỏ chất thải và các chất độc hại sau khi tiêu thụ rượu quá mức.

3. Các loại trà thảo mộc

Các loại trà thảo mộc như trà gừng giúp cho cơ thể tỉnh táo hơn. Các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy đã giảm bớt. Trà gừng còn giúp chống co thắt, làm dịu dạ dày, giảm đầy hơi khó tiêu và chống buồn nôn, hơn nữa còn bổ sung vitamin B và hạn chế các tác dụng của rượu trên thành niêm mạc ruột. Do đó, gừng thường được sử dụng để ngăn và điều trị chứng nôn nao, tổn thương nội tạng do uống quá nhiều rượu. Ngoài ra, các loại thảo mộc khác như hoa cúc, nghệ tây cũng giúp giải rượu hiệu quả.

4. Các loại nước đậu (đậu xanh, đậu đen)

Ninh đậu đen cho mềm rồi uống, mỗi lần một chén cũng có tác dụng giải rượu. Đậu xanh cũng được biết đến với tính mát, có tác dụng thanh nhiệt giải độc nên có thể dùng để nấu cháo, pha với nước uống giúp hỗ trợ tiêu hóa, giảm bớt triệu chứng mệt mỏi khi say rượu hiệu quả.

5. Nước dừa

Nước dừa chứa nhiều chất điện giải và nhiều dưỡng chất khác như natri, kali; vì vậy uống nước dừa giúp bổ sung nước và vượt qua cơn say dễ hơn. Thậm chí, có nghiên cứu chỉ ra rằng nước dừa có tác dụng bù nước hiệu quả như đồ uống thể thao truyền thống.

6. Sữa

Nước lọc, sữa, nước cơm, nước cháo loãng, mật ong,… vừa có tác dụng bổ sung nước, các chất điện giải, giúp giảm các triệu chứng do say rượu gây ra và đồng thời phòng hạ đường huyết hiệu quả.

Người say rượu nên ăn gì để giải rượu?

• Cháo trắng: Cháo là một trong những món ăn dễ chế biến nhất. Do đó, để trả lời cho câu hỏi sau khi uống rượu nên nấu cháo gì, người nhà nên nấu cháo trắng loãng và cho người say ăn khi còn nóng để ra mồ hôi, giảm nồng độ cồn trong máu.
• Trứng: Trứng luộc hoặc cháo trứng rất tốt cho người chưa tỉnh rượu. Bởi trong trứng có chứa axit amin L-cysteine sẽ đào thải acetaldehyde trong cơ thể, giúp cơ thể thoát khỏi cảm giác mệt mỏi, khó chịu. Nhưng cần lưu ý không nên chiên trứng với phô mai và thịt, vì chất béo sẽ kích thích hệ tiêu hóa làm người bệnh mệt mỏi hơn. Bạn có thể thay đổi khẩu vị bằng cách chế biến trứng với rau củ hoặc hành tây.
• Phở gà: Giúp bổ sung nước và muối bị mất do rượu, đồng thời cung cấp acid amin tự nhiên – cysteine ​​giúp gan giải độc rượu.

• Chuối: Chuối giàu kali, một trong những chất điện giải bị mất đi khi bạn uống rượu. Vì vậy, ăn chuối giúp cung cấp chất điện giải quan trọng cho cơ thể. Người nghiện rượu nhẹ có thể ăn 3-5 trái chuối.
• Các loại trái cây mọng nước như: cam, chanh, bưởi, dưa hấu… cung cấp cho cơ thể một lượng vitamin và khoáng chất thiết yếu, giúp người say rượu phục hồi đường ruột và làm dịu dạ dày. Những loại trái cây này còn chứa nhiều chất xơ, rất tốt cho quá trình tiêu hóa.
• Sữa chua: Sau khi uống rượu cơ thể cần được bù nước ngay. 80% thành phần trong sữa chua là nước. Vì vậy, sữa chua có thể giúp bù nước tức thì. Ăn sữa chua cũng có thể giúp cơ thể tiêu hóa rượu nhanh hơn, hạn chế chất độc trong rượu xâm nhập vào máu.
• Cá hồi: Uống rượu bia nhiều làm cơ thể mất cân bằng và yếu dần đi. Nhiều trường hợp bị ngất xỉu hoặc kiệt sức sau khi uống rượu. Nguyên nhân chính do thiếu vitamin B – một trong những loại vitamin quan trọng giúp cơ thể khỏe mạnh, tỉnh táo. Trong cá hồi chứa vitamin B, đặc biệt là vitamin B12, các axit amin và khoáng chất khác tốt cho cơ thể. Vì vậy, người say xỉn nên ăn cá hồi để giúp nhanh chóng phục hồi sức khỏe. Lưu ý, nên nấu chín cá hồi trước khi ăn, do dạ dày của những người say xỉn thường yếu và dễ nhạy cảm với thực phẩm tươi sống.

Giải rượu bằng cách xoa bóp, massage, bấm huyệt

Y học cổ truyền mô tả kinh mạch tồn tại như những kênh vô hình mang lại năng lượng cho các hệ thống cơ quan trong cơ thể. Bấm huyệt là quá trình tác động vào các huyệt đạo cụ thể theo các kinh mạch nhằm lấy lại sự cân bằng cho lục phủ ngũ tạng.

Uống rượu làm cho gan phân hủy rượu thành acetaldehyde có tính độc hơn rượu. Sau đó, gan tiếp tục làm việc chăm chỉ, phân hủy acetaldehyde thành axetat không độc hại bằng cách giải phóng các enzym. Nếu lượng rượu được tiêu thụ nhiều hơn mức enzyme glutathione gan sản xuất ra, các acetaldehyde còn dư làm cho cơ thể xuất hiện các triệu chứng nôn nao như đau đầu và buồn nôn. Cơ chế này được gọi là một triệu chứng của say rượu.

Lý thuyết đông y cho rằng các triệu chứng sau khi uống rượu là do sự chuyển hóa nội tạng bị mất cân bằng. Bấm huyệt như một cách kích thích các kinh mạch, giúp cơ thể điều hòa năng lượng hiệu quả, trở thành một cách giải rượu an toàn không chứa tác dụng phụ và dễ dàng thực hiện tại nhà.

Lưu ý những sai lầm khi giải rượu

Có rất nhiều điều mà mọi người thường lầm tưởng khi chăm sóc cho người say rượu, làm cho sức khỏe họ bị giảm sút, thậm chí nguy hiểm tính mạng.

Uống nước chanh

Một trong những sai lầm uống rượu phổ biến nhất mà nhiều người mắc phải là cho người say uống nước chanh hoặc đồ uống chua. Tuy nhiên, nếu trong cơ thể người say vẫn còn nhiều rượu dễ làm tổn thương dạ dày và buồn nôn do bị dư axit.

Gây nôn

Việc gây nôn cho người say nếu không được chú ý dễ dẫn đến những hậu quả đáng tiếc. Trường hợp sau khi uống rượu vẫn tỉnh táo, có thể nói chuyện bình thường thì có thể gây nôn. Với người rơi vào trạng thái hôn mê, nếu gây nôn thì cực kỳ nguy hiểm. Làm vậy khiến người say dễ bị sặc, chất nôn nhiều sẽ tràn vào phổi gây viêm phổi. Bên cạnh đó, ngay sau khi uống rượu cần hạn chế ra ngoài, đặc biệt khi thời tiết lạnh dễ làm giãn mạch máu và hạ thân nhiệt đột ngột.

Lạm dụng sản phẩm bổ gan, giải độc

Không nên cố tìm đến những loại thuốc có tác dụng bổ gan để giải rượu. Thuốc giải rượu chỉ có thể bù đắp phần nào một số vitamin, muối, đường… chứ không thể làm thay đổi hoàn toàn các triệu chứng như hôn mê, ức chế, suy nhược thần kinh do ngộ độc rượu. Khi có các biểu hiện như đau đầu, chóng mặt,… trong nhiều giờ sau khi uống cần đến bệnh viện kiểm tra ngay.

Sử dụng thuốc giảm đau

Triệu chứng phổ biến nhất khi say rượu là đau đầu. Nhiều người có thói quen bổ sung thêm vitamin B1, B6, axit folic… và các loại thuốc đau đầu khác trong khi đang say. Thế nhưng, paracetamol, aspirin và một số loại thuốc giảm đau, hạ sốt uống cùng với rượu có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày, gây xuất huyết tiêu hóa và tổn thương gan nghiêm trọng.

Làm sao để tránh say rượu bia ngày lễ?

• Đồ béo: Các chất béo có trong đồ ăn sẽ giúp thẩm thấu lượng cồn, vì vậy chúng có thể chống say rượu và giảm các tác động của cồn tới cơ thể
• Cơm: Trước khi vào tiệc, ăn cơm sẽ hạn chế rượu tiếp xúc với niêm mạc dạ dày và ruột, giúp uống rượu lâu say hơn.
• Sữa: Sữa sẽ làm giảm khả năng hấp thụ cồn của dạ dày, giúp gan có thêm thời gian để loại bỏ cồn trước khi cồn xâm nhập vào hệ thống thần kinh.
• Nước: Mẹo giúp uống rượu không say chính là nên bổ sung đủ nước để tránh tình trạng cơ thể mất nước. Có thể bổ sung nước trước, trong và sau khi uống rượu bia.
• Uống chậm: Uống quá nhanh sẽ dẫn đến việc cơ thể phải xử lý một lượng cồn khổng lồ một cách đột ngột làm dễ say hơn. Uống rượu từ từ giúp gan có thời gian để chuyển hóa cồn, giúp giảm các tác hại của rượu lên cơ thể.
• Không trộn lẫn với nước có gas: Các bọt khí trong nước có gas sẽ làm cho cồn được hấp thụ vào cơ thể nhanh hơn. Việc này còn làm hại đến các cơ quan khác trong cơ thể như dạ dày, tim mạch,.. làm cho cơ thể dễ bị tiêu chảy hoặc nặng hơn phải nhập viện.
• Chọn thức uống có độ cồn nhẹ: Nồng độ cồn trong đồ uống càng cao thì càng dễ say hơn và các di chứng mà chúng để lại càng nhiều hơn. Các loại rượu vang hay rượu trái cây thường có nồng độ cồn thấp hơn so với các loại rượu khác, giúp đỡ say hơn.

Lưu ý chăm sóc cho người bị say rượu

Dưới đây là vài mẹo giảm bớt các biến chứng hậu say rượu

Làm gì sau khi say rượu?

• Một số thực phẩm như nước ép trái cây hoặc mật ong được khuyến nghị để điều trị chứng nôn nao.
• Bổ sung các dung dịch điện giải (đồ uống thể thao) và súp nước dùng rất tốt để thay thế lượng muối và kali bị mất do uống rượu.
• Nghỉ ngơi nhiều: Việc phục hồi sau cơn say rượu thường chỉ là vấn đề thời gian vì hầu hết các cơn say đều biến mất trong 24 giờ.
• Uống đủ nước: Uống nhiều nước giúp pha loãng nồng độ cồn làm cho quá trình đào thải rượu diễn ra nhanh chóng hơn và phòng chống cơ thể mất nước.

Không được làm gì khi bị say rượu bia?

• Tránh dùng bất kỳ loại thuốc nào để giải rượu có chứa acetaminophen (chẳng hạn như Tylenol) vì acetaminophen có thể gây tổn thương gan khi kết hợp với rượu.
• Uống thuốc chống nôn khi say rượu cũng là một sai lầm cần tránh. Chúng sẽ khiến chất độc tồn đọng trong cơ thể, gan không đào thải được chất độc, càng tổn thương nghiêm trọng dẫn đến xơ gan và ung thư gan về lâu dài.

Các câu hỏi thường gặp khi tìm cách tỉnh rượu bia khi say

Có nên uống thuốc giải rượu trước khi nhậu không?

Có. Thuốc giải rượu có thể làm giảm cơn say trong hoặc ngay sau khi uống, hoặc thuốc có thể giúp tăng tửu lượng trước khi uống. Thuốc thúc đẩy quá trình chuyển hóa rượu, hỗ trợ chuyển hóa thành các chất không độc hại như khí cacbonic và nước, giảm thiểu tác động của rượu đối với sức khỏe.

Tuy nhiên, thuốc giải rượu không hoàn toàn chống lại tác hại của rượu. Do lạm dụng thuốc giải rượu, nhiều người tùy ý uống nhiều rượu, thoải mái uống thuốc giải mà không biết rằng khả năng giải độc của gan cũng chỉ có giới hạn. Uống quá nhiều rượu khiến cho gan không kịp sản xuất enzyme để chuyển hóa lượng cồn trong cơ thể kịp thời, dẫn đến say rượu.

Có nên sử dụng cách giải rượu cấp tốc không?

Không. Các phương pháp giải rượu như uống cà phê, tắm nước lạnh hoặc nôn mửa không giúp cơ thể khôi phục tỉnh táo thực sự. Chúng có thể tạm thời giúp não bộ nhận thức rõ ràng hơn nhưng không làm giảm bớt nồng độ cồn trong máu. Vì vậy cách tốt nhất để tỉnh táo chính là ngủ một giấc thật dài và thật sâu. Giấc ngủ cho phép cơ thể nghỉ ngơi và hồi phục, giúp gan chuyển hóa chất cồn và khôi phục khả năng đào thải rượu ra khỏi cơ thể.

Làm sao để không bị nôn sau khi say rượu bia?

• Uống nước: Khoảng 30 phút sau khi nôn lần cuối, hãy bổ sung nước cho cơ thể bằng cách uống từng ngụm nước nhỏ từ từ.
• Nghỉ ngơi: Cho cơ thể thời gian để nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc sẽ giúp cơ thể hồi phục dư chấn sau say rượu hiệu quả.
• Uống ibuprofen để giảm đau: Hầu hết các bác sĩ khuyên dùng ibuprofen thay vì acetaminophen. Tuy nhiên, ibuprofen có thể gây khó chịu cho dạ dày ở một vài người.
• Ăn thức ăn nhẹ như bánh mì nướng, bánh quy giòn hoặc sốt táo để lấy năng lượng cũng có thể điều trị chứng buồn nôn do rượu.

Say rượu có gây ảnh hưởng sức khỏe không?

Sử dụng rượu quá mức làm tăng nguy cơ: (1)

• Chấn thương cho cơ thể: tai nạn giao thông, ngã, chết đuối và bỏng.
• Bạo lực: hành hung, tự tử, tấn công tình dục và bạo lực với bạn tình.
• Ngộ độc rượu: khi nồng độ cồn trong máu quá cao.
• Rủi ro tình dục: bao gồm quan hệ tình dục không an toàn hoặc quan hệ tình dục với nhiều đối tác. Những hành vi này có thể dẫn đến mang thai ngoài ý muốn hoặc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm cả HIV.
• Sảy thai và thai chết lưu hoặc rối loạn phổ rượu bào thai (FASD) ở phụ nữ mang thai.

Chưa hết, thường xuyên sử dụng rượu có thể dẫn đến sự phát triển của các bệnh mạn tính và các vấn đề nghiêm trọng khác bao gồm:

• Huyết áp cao, bệnh tim, đột quỵ, bệnh gan và các vấn đề về tiêu hóa.
• Ung thư vú, miệng, cổ họng, thực quản, thanh quản, gan, ruột kết và trực tràng.
• Suy giảm hệ miễn dịch, tăng khả năng mắc các chứng bệnh nguy hiểm.
• Các vấn đề về học tập và trí nhớ: chứng sa sút trí tuệ và kết quả học tập kém.
• Các vấn đề sức khỏe tâm thần: trầm cảm và lo âu.
• Các vấn đề xã hội: gia đình, tài chính và thất nghiệp.
• Rối loạn sử dụng rượu hoặc nghiện rượu.

Vì vậy hạn chế uống rượu có thể làm giảm nguy cơ mắc các rủi ro về sức khỏe. Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh với các bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại sẽ giúp người bệnh nhanh chóng điều trị hiệu quả các biến chứng hậu say rượu.

Để tránh các trường hợp ngộ độc cồn gây ra cần hạn chế sử dụng rượu bia đặc biệt là trẻ em, người cao tuổi, sức khỏe kém,… Áp dụng các cách giải rượu trong bài viết trên sẽ giảm thiểu các tác hại của rượu bia đối với sức khỏe. Nếu phát hiện người say có những biểu hiện bất thường, cần đưa đến cơ sở y tế để được cấp cứu ngay lập tức để tránh các di chứng nguy hiểm về sau.