Chia sẻ chi tiết về lễ ăn hỏi (lễ đính hôn)
Lễ ăn hỏi là một trong những nghi lễ quan trọng không thể thiếu trong quy trình đám cưới truyền thống của người Việt Nam. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn thắc mắc về lễ ăn hỏi là gì? Tại sao lại mang tên lễ ăn hỏi? Và thủ tục cũng như các nghi thức cử hành như thế nào? Hãy cùng tôi khám phá câu trả lời chi tiết trong bài viết này.
Contents
Lễ ăn hỏi là gì?
Lễ ăn hỏi, hay còn được gọi là đám hỏi, là buổi lễ thứ hai trong quy trình hôn nhân, diễn ra sau lễ chạm ngõ và trước lễ thành hôn. Trong buổi lễ này, gia đình của chàng trai mang lễ vật đến xin hỏi cô gái làm dâu nhà mình. Đây là dịp quan trọng để thông báo về hôn nhân của đôi trẻ đến họ hàng, đồng thời đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong mối quan hệ giữa hai gia đình.
Thông thường, lễ ăn hỏi sẽ được tổ chức trước ngày cưới khoảng 1 tháng hoặc 1 năm. Tuy nhiên, để đơn giản hóa các nghi thức và tiết kiệm chi phí, nhiều gia đình hiện nay tổ chức lễ ăn hỏi chỉ cách lễ thành hôn 1 ngày hoặc vài giờ.
Lễ ăn hỏi tổ chức trước khi diễn ra đám cưới chính thức
Nhiều người có thắc mắc về sự khác biệt giữa lễ ăn hỏi và lễ đính hôn, vì sao có hai tên gọi như vậy? Thực chất, hai nghi lễ ăn hỏi và đính hôn có cùng một nhiệm vụ, không khác gì về bản chất hay ý nghĩa. Tuy nhiên, theo văn hóa vùng miền, người miền Bắc gọi nghi lễ này là ăn hỏi, còn người miền Nam gọi là lễ đính hôn.
Về hình thức tổ chức, buổi lễ ở miền Nam diễn ra dưới hình thức thân mật hơn như buổi gặp mặt, ăn uống, giao lưu giữa hai bên gia đình, không có nghi thức cưới hỏi long trọng.
2.1 Xác định địa điểm và thời gian
Trước khi tổ chức lễ ăn hỏi, gia đình chú rể và gia đình cô dâu cần xác định thời gian và địa điểm tổ chức ngay trong lễ dạm ngõ. Thông thường, việc chọn ngày lành tháng tốt sẽ do gia đình chú rể tiến hành và được gia đình cô dâu thông qua.
Theo quan niệm từ xưa, nếu lễ thành hôn là lễ dành cho gia đình chú rể thì lễ ăn hỏi là lễ dành riêng cho gia đình của cô dâu. Vì thế, gia đình của cô dâu rất coi trọng buổi lễ này và sẽ chuẩn bị kỹ lưỡng về địa điểm tổ chức, cách trang trí và tiệc cưới để tiếp đón gia đình của chú rể.
Lễ đám hỏi là ngày dành cho nhà gái
Để buổi lễ diễn ra tốt đẹp, gia đình cô dâu cần trang trí nhà cửa cẩn thận, sạch sẽ và dọn dẹp các đồ vật trong nhà, đặc biệt là khu vực bàn thờ tổ tiên. Đây là khu vực quan trọng trong các nghi lễ ăn hỏi, nên việc dọn dẹp và sắp xếp gọn gàng là rất cần thiết. Đồng thời, gia đình cô dâu nên trưng bày hoa tươi và mâm ngũ quả để thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và mời ông bà tham gia lễ cưới cùng con cháu.
2.2 Chuẩn bị mâm lễ vật
Những mâm lễ vật trong lễ ăn hỏi gồm những gì? 5 mâm, 7 mâm, 9 mâm là gì? Tùy vào phong tục và tập quán từng vùng miền mà thủ tục và đồ lễ ăn hỏi cũng có nhiều điểm khác biệt. Ví dụ, người miền Nam thường chuẩn bị số mâm lễ chẵn như 6 mâm, 8 mâm, trong khi người miền Bắc lại chuẩn bị mâm lễ lẻ như 5 mâm, 7 mâm, 9 mâm. Tuy nhiên, số lượng đồ lễ đựng trong mỗi mâm phải chẵn để thể hiện sự cân đối và đôi lứa của cặp trai gái.
Dựa theo điều kiện gia đình và sự thống nhất trước đó với gia đình của cô dâu, gia đình chú rể có thể chuẩn bị các mâm lễ vật ăn hỏi như sau:
5 Mâm lễ
5 mâm lễ gồm trầu cau, rượu, thuốc lá, hoa quả, chè và bánh cốm. Một số địa phương có thể thay bánh cốm bằng bánh dẻo hoặc bánh nướng tùy thuộc vào phong tục văn hóa vùng miền. Nhà cô dâu sẽ nhận tổng cộng 30 lá trầu tương ứng với 3 nghi thức: ăn hỏi, xin cưới và nạp tài. Đây là lựa chọn phổ biến nhất vì phù hợp với điều kiện tài chính và vẫn đảm bảo đầy đủ các đồ lễ ăn hỏi theo nghi thức truyền thống.
7 Mâm lễ
Nếu gia đình có điều kiện hơn, bạn có thể chọn 7 mâm lễ cho đám hỏi của mình. Số 7 vừa là số lượng mâm lễ cần chuẩn bị, vừa tượng trưng cho đời sống đầy đủ, sung túc theo truyền thống phương Đông. 7 mâm lễ bao gồm trầu cau, rượu, thuốc lá, hoa quả, chè, bánh cốm, bánh phu thê và mứt sen.
9 Mâm lễ
9 mâm lễ cần chuẩn bị gồm trầu cau, rượu, thuốc lá, bánh cốm, chè, hoa quả, bánh phu thê, mứt sen, xôi gấc và lợn quay. Với hy vọng cuộc sống hạnh phúc vĩnh cữu của đôi trẻ, nhiều gia đình chú rể đã đầu tư 9 mâm lễ trong quy trình đám hỏi.
Nhìn chung, không bắt buộc gia đình chú rể phải chi trả quá nhiều về giá trị vật chất của đồ lễ trong lễ đám hỏi, vì lễ này chủ yếu là phương thức bày tỏ tấm lòng. Quan trọng hơn cả là cách sắp xếp các mâm lễ chỉn chu, lịch sự để thể hiện sự chân thành đến gia đình cô dâu và cô dâu.
2.3 Các thành phần tham dự
Các thành phần tham dự trong đoàn phái nhà chú rể bao gồm chú rể, trưởng đoàn (hay còn gọi là chủ hôn), bố mẹ, ông bà, anh chị em ruột thịt, họ hàng và bạn bè thân thiết của chú rể. Đặc biệt, chú rể cần chuẩn bị một đội ngũ bạn nam độc thân, ngoại hình dễ nhìn để bưng tráp mâm lễ. Số lượng bạn phụ rể phụ thuộc vào số lượng mâm lễ mà nhà chú rể đã chuẩn bị. Trang phục của đội ngũ bưng tráp có thể là áo dài khăn đóng hoặc quần tây sơ mi trắng kết hợp với nơ hoặc cà vạt.
Ngoài người thân còn có các bạn bê tráp tham gia
Bên gia đình cô dâu, các thành phần tham dự bao gồm cô dâu, bố mẹ, ông bà, họ hàng thân thiết và đội bê tráp nữ. Các bạn nữ tham gia bê tráp cần là những người chưa lập gia đình, ngoại hình dễ thương và trang điểm nhẹ nhàng, không được nổi bật hơn cô dâu. Trang phục của các bạn nữ thường là áo dài truyền thống hoặc áo dài cách tân với kiểu dáng giống nhau.
2.4 Lễ nạp tài
Trong thủ tục ăn hỏi và xin dâu, lễ nạp tài là một nghi lễ quan trọng được nhiều người nhắc đến. Đây còn được gọi là lễ đen, là số tiền thách cưới nhà chú rể mang sang nhà cô dâu. Số tiền này được chia thành 3 hoặc 5 phong bì đỏ dựa vào bát hương trên bàn thờ tổ tiên.
Lễ ăn hỏi và lễ nạp tài thường được tiến hành cùng nhau vì số tiền trong lễ đen được hiểu như món quà nhà chú rể biếu tặng gia đình cô dâu. Điều này thể hiện sự đồng hành cùng gia đình cô dâu trong việc tổ chức đám cưới và chia sẻ phần nhỏ chi phí.
Lễ nạp tài
Hiện nay, nhiều vùng miền đã đơn giản hóa các nghi thức lễ ăn hỏi nên đã bỏ đi lễ nạp tài. Tuy nhiên, một số gia đình truyền thống gia giáo ở miền Bắc và miền Trung vẫn duy trì lễ này để đảm bảo sự đầy đủ trong các nghi lễ hôn nhân.
Quy trình lễ ăn hỏi diễn ra như thế nào?
Lễ ăn hỏi và các nghi thức đi kèm có khá nhiều bước. Tuy nhiên, toàn bộ buổi lễ thường diễn ra trong khoảng thời gian từ 30 phút đến 1 tiếng. Mặc dù thời gian diễn ra rất ngắn gọn, nhưng đây lại là lễ nghi truyền thống quan trọng, đánh dấu sự đính ước và bắt đầu cuộc sống hôn nhân của cô dâu. Vì vậy, hai bên gia đình cần tuân thủ và thực hiện đúng quy trình để lễ thành hôn được diễn ra thuận lợi.
3.1 Nhà trai di chuyển tới nhà gái
Sau khi chuẩn bị đầy đủ lễ vật, gia đình chú rể cần canh thời gian chính xác để đến nhà cô dâu đúng giờ. Nhà trai cần lưu ý các vấn đề ảnh hưởng đến thời gian di chuyển như kẹt xe, ngày lễ đường đông. Tốt nhất là nhà trai nên đi sớm trước 30-45 phút để có thời gian dư dả.
Nhà trai di chuyển qua nhà gái
3.2 Chào hỏi và gửi lễ vật giữa hai bên gia đình
Khi đến nhà cô dâu và đúng giờ, gia đình chú rể tiến hành sắp xếp đội hình theo thứ bậc của gia đình. Đầu tiên là ông bà và những người cao niên đại diện gia đình, sau đó đến bố mẹ, chú rể, đội bê tráp và các thành viên khác.
Bên gia đình của cô dâu cũng đưa ra đội hình tương ứng để đón đoàn nhà trai. Sau khi hai bên gia đình chào nhau, đoàn bê tráp nhà trai sẽ trao lễ vật cho đoàn bê tráp nữ và đỡ mâm quả vào nhà. Tiếp theo, hai đội bưng tráp sẽ trao đổi bao lì xì trả duyên cho nhau. Số tiền trong bao lì xì trả duyên sẽ được hai gia đình thống nhất trước và chuẩn bị từ trước.
2 bên trao tráp và nhận lì xì
3.3 Thủ tục lễ ăn hỏi
Giới thiệu các thành phần tham dự lễ ăn hỏi
Sau khi hoàn thành phần trao đổi tráp, hai bên gia đình bắt đầu thực hiện nghi thức và thủ tục lễ ăn hỏi. Đại diện gia đình cô dâu mời đoàn nhà trai vào nhà dùng nước, ngồi nói chuyện và giao lưu với nhau.
Tiếp theo, đại diện gia đình cô dâu sẽ giới thiệu các thành viên tham dự buổi lễ. Để đáp lại, gia đình chú rể cũng giới thiệu các thành viên có mặt và phát biểu lý do hỏi cưới, biếu tặng các mâm lễ vật.
Đại diện gia đình cô dâu sẽ nhận lễ vật và mẹ của cô dâu chú rể sẽ mở tráp dưới sự chứng kiến của hai bên gia đình. Đây là bước đầu tiên trong quy trình nghi lễ đám hỏi.
Nhà gái nhận lễ từ nhà trai
Ra mắt cô dâu với gia đình hai bên
Sau khi nhà gái nhận tráp lễ vật, chú rể được phép lên phòng để đón cô dâu xuống ra mắt gia đình. Theo phong tục ở nhiều vùng miền, trước khi cho phép chú rể lên đón, cô dâu không được xuất hiện trong lễ đám hỏi.
Sau khi đón cô dâu xuống, cô dâu sẽ mời nước gia đình nhà chú rể, và ngược lại, chú rể mời nước gia đình nhà cô dâu.
Ra mắt nàng dâu
Thắp hương cúng tổ tiên
Trong các bước trong lễ ăn hỏi, dâng hương tổ tiên được xem là nghi thức long trọng, thể hiện lòng thành kính với gia tiên và thông báo sự xuất hiện của chú rể mới.
Lúc này, mẹ của cô dâu lấy mâm ngũ quả và một số vật phẩm trong tráp cưới, tiền lễ đen để dâng lên bàn thờ cúng tổ tiên ông bà. Sau đó, cô dâu chú rể được hướng dẫn để thắp hương lên bàn thờ ra mắt với tổ tiên.
Bàn bạc, thống nhất về tiệc cưới
Sau khi hoàn thành các nghi thức lễ ăn hỏi, hai bên gia đình ngồi lại với nhau để bàn bạc về việc tổ chức đám cưới. Đầu tiên, bố mẹ hai bên cần thống nhất ngày giờ đón dâu và thời gian diễn ra lễ thành hôn. Trong khoảng thời gian này, cô dâu chú rể có thể đứng dậy mời nước quan khách để ra mắt mọi người.
Ngoài ra, thời gian này cô dâu chú rể cũng có thể chụp những bức ảnh với anh chị em họ hàng, bạn bè thân thiết để lưu lại khoảnh khắc đáng nhớ này.
Lễ ăn hỏi là một nghi lễ truyền thống quan trọng trong quy trình đám cưới của người Việt Nam. Mặc dù có nhiều nghi thức và quy trình, nhưng rút ngắn lại thì nó chỉ diễn ra trong một khoảng thời gian ngắn. Quan trọng nhất là tuân thủ các quy tắc và thực hiện đúng để đảm bảo lễ thành hôn được diễn ra thuận lợi.
Nếu bạn đang phân vân về việc chọn địa điểm tổ chức lễ ăn hỏi hoặc dịch vụ tổ chức tiệc, hãy cân nhắc Trung tâm Hội nghị Tiệc cưới Asiana Plaza. Chúng tôi cam kết đáp ứng mọi yêu cầu của bạn và mang đến những trải nghiệm đáng nhớ trong ngày lễ của bạn.
Ngoài ra, Asiana Plaza còn cung cấp các dịch vụ ẩm thực, trang trí, chương trình trình diễn và quy chuẩn phục vụ. Chúng tôi không giới hạn trong việc tổ chức các loại tiệc, từ nhỏ đến lớn, từ tiệc cá nhân đến tiệc doanh nghiệp.
